Afschaffing van de fiscale oudedagsreserve (g)een probleem?
11 augustus 2022
Voor pensioenopbouw van werknemerspensioenen is de zogenaamde omkeerregeling van toepassing. Dat betekent dat de betaalde pensioenpremie fiscaal aftrekbaar is, zodat minder belasting verschuldigd is. Belastingheffing vindt te zijner tijd plaats over de pensioenuitkering.
Ondernemers kennen geen verplicht pensioen en daar komt de fiscale oudedagsreserve (FOR) om de hoek kijken. In de fiscale prehistorie is kennelijk bedacht dat ook de ondernemer moest kunnen profiteren van de aftrek van de pensioenpremie, zelfs al wordt er geen pensioenpremie betaald. Daarom werd de FOR in het leven geroepen. De FOR is een fiscale aftrekpost zonder dat er premie wordt betaald. De ondernemer bouwt dus met de FOR geen pensioen op.
De gedachte was dat de ondernemer bij staking en verkoop van zijn onderneming middelen zou vrij maken om alsnog een pensioen aan te kopen en vervolgens om -net als de werknemer- over de pensioenuitkering belasting te betalen. Veel ondernemers willen of kunnen echter bij de staking van hun onderneming geen pensioen aankopen. De in het verleden daardoor feitelijk onterecht genoten fiscale aftrek wordt dan in één keer teruggedraaid en de ex-ondernemer wordt geconfronteerd met een belastingaanslag die in de tienduizenden euro’s kan lopen. Helaas komt dit vaak als een verrassing.
De ondernemer kan ook daadwerkelijk pensioenpremies storten en daarvoor ook fiscale aftrek krijgen. Geen ramp dus de afschaffing van de FOR? Nou niet helemaal. De maximale pensioenpremieaftrek is afhankelijk van de zogenaamde lijfrenteruimte. Die lijfrenteruimte wordt berekend over het inkomen van een jaar eerder. Zo kan de Belastingdienst de lijfrenteruimte tijdig berekenen. Het gevolg is dat indien een slecht jaar gevolgd wordt door een goed jaar, er in het goede jaar geen ruimte is om een lijfrente te storten, terwijl in de omgekeerde situatie in het slechte jaar geen inkomen is om de betaalde premie op af te boeken.
In de praktijk wordt vaak de FOR gebruikt om deze problematiek te omzeilen. In een goed jaar wordt dan FOR toegepast voor de aftrekpost en in een later jaar de premie betaald, waarmee de FOR weer wordt afgebouwd. Een praktische oplossing voor een lastig probleem. Dus toch jammer dat nu wordt voorgesteld om de FOR af te schaffen.
