Belastingdienst worstelt zelf ook met schijnzelfstandigen

Of we het een crisis kunnen noemen weet ik niet, maar schijnzelfstandigheid is een maatschappelijk probleem wat onoplosbaar lijkt. Om het in perspectief te zetten: uit eigen onderzoek van de Belastingdienst blijkt dat er ongeveer 600 zelfstandigen rondlopen bij de Belastingdienst. Zo’n 20% van de loonkosten gaat hier aan op.

De Belastingdienst zelf kwalificeert deze zelfstandigen als schijnzelfstandigen. Dus volgens de wettelijke regels die de Belastingdienst uit moet voeren zouden deze personen niet als zelfstandigen mogen werken, maar eigenlijk gewoon in dienst zijn van de Belastingdienst. Maar het gebeurt dus toch.

De Belastingdienst beroept zich hierbij op het zogenaamde handhavingsmoratorium voor het inhuren van (schijn)zelfstandigen. Dat wil zeggen dat als de werkgever/opdrachtgever te goeder trouw is, er geen handhaving (naheffing en boeten) plaatsvindt. Nu is na het onderzoek wel duidelijk dat de werkwijze van de Belastingdienst in strijdt is met de wet en kan er dus ook geen sprake meer zijn van goeder trouw.

Dat was eigenlijk al niet zo, want de Belastingdienst voelde al voor het onderzoek kennelijk nattigheid. Hoewel de zelfstandigen namelijk niet op de loonlijst van de Belastingdienst stonden (ze waren immers zelfstandig), wordt er door de Belastingdienst wél sociale premies afgedragen over deze ingehuurde krachten. Dat hoeft juist alleen voor werknemers en niet voor zelfstandigen.

Je zou verwachten dat na de publicatie van dit rapport de Belastingdienst haar werkwijze aanpast. Dat is echter niet het geval. De Staatssecretaris van Financiën, als baas van de Belastingdienst, heeft aangegeven dat de Belastingdienst niet zonder deze (schijn)zelfstandigen kan en dus vooralsnog de huidige werkwijze handhaaft. Bijzonder is dat het vanuit de politiek verder stil blijft. Zo gaan we schijnzelfstandigheid natuurlijk niet oplossen.

Hoe dan wel? De oplossing heb ik ook niet, maar het idee van de gezamenlijke scholen in Oost-Brabant is wel inventief. Zij spreken af géén gebruik meer te maken van zelfstandigen. Als alle scholen dat consequent doen, dan wordt het voor de zich als zelfstandig voordoende docent lastig om nog aan opdrachten te komen en maakt deze wellicht eerder de keuze voor een vaste baan. Of dat gaat lukken weet ik niet. Het vergt natuurlijk veel discipline van de scholen.